Przegląd aplikacji na tablety

Na początek krotkie spojrzenie wstecz: w roku 1952 powstał komputer RCA Mark I uważany za pierwszy syntezator dźwięku, natomiast w 1971 roku stworzono syntezator Minimoog, ktory dzięki swoim rozmiarom mogł być używany na scenie. W XXI wieku, dzięki możliwościom, jakie oferuje nam dzisiejsza technika, jego replikę możemy już schować do plecaka…  Syntezatory od początku swojego istnienia ewoluują. To, co kilkanaście lat temu było tylko kwestią marzeń, dziś jest rzeczywistością. Dzięki rozwojowi urządzeń przenośnych jesteśmy dziś w stanie zmieścić do kieszeni praktycznie nieograniczoną liczbę syntezatorów. Wszystko to za sprawą ich wirtualnych wersji. W zeszłym miesiącu przyjrzeliśmy się aplikacjom DJ-skim przeznaczonym na tablety. W tym numerze „Muzyki i Technologii” przedstawimy wirtualne instrumenty i oprogramowanie typu DAW. Postaraliśmy się wybrać najciekawsze według nas aplikacje dostępne na rynku. Zapraszamy do lektury. Wirtualne instrumenty i sekwenceryTablety firmy Apple otworzyły przed programistami nowe możliwości. Ekrany dotykowe pozwalają na niespotykaną dotychczas interakcję między wirtualnym instrumentem a muzykiem. Na tabletach odżywają legendarne syntezatory, jak i powstają nowe inspirujące instrumenty. Wśród firm, które podjęły się przywrócenia do życia instrumentów sprzed lat, należałoby wyróżnić pięciu producentów: Akai, Korg, Arturia, AudioRealism i Propellerhead.Firmy Korg i Akai stworzyły wirtualne wersje wyprodukowanych przez siebie przed laty instrumentów. AKAI iMPC to przenośna wersja dobrze znanego grooveboksa o nazwie MPC. Podobnie jak jego protoplasta, służy do tworzenia pętli rytmicznych, samplowania i aranżowania. Oprogramowanie wyposażone zostało m.in. w funkcje: 16-level, note repeat, MPC swing i efekty. Japoński producent, w celu zachowania odczucia obcowania z klasycznym MPC, stworzył dedykowany kontroler MPC Fly wyposażony w szesnaście padów w układzie 4 × 4 i przyciski ułatwiające obsługę sekwencera. Oprócz przeniesienia MPC do wirtualnego świata, Akai stworzyło również instrument będący kompletnym środowiskiem do produkcji unikalnych dźwięków i rytmów – SynthStation. W skład instrumentu wchodzą trzy niezależne syntezatory, automat perkusyjny, sekwencer i mikser.Korg, mający na swoim koncie wiele udanych instrumentów, podobnie jak Akai postanowił przenieść kilka z nich na ekrany tabletów. Korg iMS-20 to instrument zbudowany na bazie syntezatora SQ-10 (z lat siedemdziesiątych XX w.), iPolysix to replika sześciogłosowego syntezatora Polysix (1981 r.), iKaossilator 2 to przeniesienie w wirtualny świat innowacyjnego syntezatora/ odtwarzacza pętli Kaossilator 2, natomiast iElectribe to groovebox oparty na historycznym silniku audio ELECTRIBE• R zastosowanym w fizycznych grooveboksach z serii Electribe. Francuska firma Arturia, znana z tworzenia wirtualnych replik klasycznych syntezatorów, stworzyła wirtualną wersję instrumentu Moog Minimoog o nazwie iMini. Podobnie jak inne syntezatory producenta, wersja na tablety bazuje na opatentowanej technologii TAE. AudioRealism technoBox2 to aplikacja wzorowana na maszynach perkusyjnych Rolanda TR-808, TR-909 i syntezatorze TB-303, podobnie jak Re- Birth for iPad firmy Propellerhead. Szwedzi zasłynęli oprogramowaniem Reason i modularnym syntezatorem Thor. Ostatnimi czasy ów syntezator pojawił się także w wersji na tablety. Aplikacja oferuje trzy sloty na generatory, w sumie jest ich sześć. Dodatkowo możliwe jest skorzystanie z trzech slotów na filtry (dostępne są cztery). Thor for iPad oferuje także trzy obwiednie, dwa LFO, matrycę routingu, sekwencer krokowy, opóźnienie i pogłos. Kolejną propozycją firmy jest Figure będący połączeniem automatu perkusyjnego opartego na Reason Kong Drum Designer i syntezatora wykorzystującego architekturę flagowej wersji instrumentu Thor. Firma Fingerlab na rynku aplikacji na tablety zasłynęła aplikacją DM1, dostępną również na komputery Mac. Prezentowane oprogramowanie to maszyna perkusyjna. Automat oferuje nam sekwencer krokowy, pady, mikser i efekty. W 2012 roku firma Fingerlab wygrała Apple Design Award w kategorii iPad Developer Showcase.Firma Camel Audio na tablety przeniosła swój flagowy syntezator – Alchemy. Alchemy Mobile oferuje Remix Pady pozwalające na płynne przechodzenie między ustawieniami instrumentu. Łącznie możemy kontrolować szesnaście parametrów, w tym częstotliwość graniczną filtru, rezonans, ADSR i parametry efektów. Aplikacja kompatybilna jest z klawiaturami sterującymi dzięki Core MIDI. W wersji Pro aplikacja potrafi dodatkowo sterować wtyczką Alchemy dostępną na komputery Mac/PC.Do grona producentów aplikacji na tablety dołączyła również legendarna firma Moog Music Inc., tworząc polifoniczny syntezator Animoog oparty na nowej technologii nazwanej Anisotropic Synth Engine. ASE pozwala na tworzenie dźwięków poprzez poruszanie się w przestrzeni barw znajdujących się w osi XY.Syntezator Nave firmy Waldorf potrafi generować dźwięki z zewnętrznych źródeł audio. Wbudowany syntezator mowy pozwoli nam w łatwy sposób tworzyć nowe tablice kształtu. Aplikacja pozwala na kreowanie dźwięków przy pomocy dwóch LFO, dwóch oscylatorów. Do dyspozycji otrzymujemy również efekty, arpeggiator i czterościeżkowy rejestrator z możliwością edycji materiału audio.Clavia opracowała na tablety zaawansowany sekwencer krokowy o nazwie Nord Beat 2. Oferuje on sześć ścieżek MIDI, osiem wzorców rytmicznych (maksymalnie szesnaście kroków) i trzy prędkości uderzenia (velocity). Każdy z wzorców rytmicznych możemy powtórzyć do ośmiu razy oraz kopiować i przenosić. Aplikacja pozwala na nabijanie tempa i jest kompatybilna z zegarem MIDI. Co ważne, jest darmowa.Novation stworzyło na tablety dwie aplikacje: Launchpad app i Launchkey app. Pierwsza z nich przeznaczona jest do tworzenia pętli rytmicznych i ich odtwarzania na żywo. W tym celu producent wyposażył aplikację w wirtualne pady w układzie 8 × 6. Dodatkowo Launchpad posiada szereg wbudowanych efektów. Oprócz tworzenia muzyki, aplikacja pozwala na tworzenie remiksów w czasie rzeczywistym, dzięki czemu jest adresowana zarówno do producentów, jak i DJ-ów. Dla tych pierwszych Novation stworzyło syntezator Launchkey app, który uzupełni aranżacje stworzone przy pomocy Launchpad o sześćdzie siąt nowych dźwięków. Aplikacje producenta współpracują ze sprzętem producenta, pozwalając zmienić klawiaturę sterującą w syntezator oraz środowisko do tworzenia aranżacji i remiksów. Dzięki współpracy oprogramowania z Core MIDI możemy użyć także dodatkowych kontrolerów MIDI.IK Multimedia zaprezentowało dwie aplikacje oferujące instrumenty klawiszowe: iLectric i iGrand. Korzystając z dwóch aplikacji, otrzymamy dostęp do pięćdziesięciu posamplowanych pianin (w tym cyfrowych) i fortepianów. Instrumenty opierają się multisamplach; możemy kontrolować w nich siedem różnych parametrów, co w połączeniu z odpowiednią klawiaturą sterującą pozwoli zachować pełną ekspresję gry. Dla producentów szukających dodatkowych inspiracji producent stworzył SampleTank oferują tysiące brzmień pochodzących ze stu trzydziestu sześciu instrumentów. Aplikację możemy rozszerzać przy pomocy dedykowanych pakietów sampli.Yamaha, tak jak inni producenci syntezatorów, stworzyła własny instrument przeznaczony na tablety. Synth Arp & Drum Pad to połączenie syntezatora z maszyną perkusyjną. Syntezator wyposażony został w arpeggiator (trzysta sześćdziesiąt sześć wzorców). Dodatkowo możemy wybrać, w jakiej skali muzycznej chcemy zagrać. Skale możemy zmieniać w czasie rzeczywistym. Automat perkusyjny wyposażony został w szesnaście slotów na próbki po pięć w każdym z nich, natomiast wbudowany sekwencer pozwala zapisać zagrane przez nas nuty i poddać je edycji. Aplikacja jest kompatybilna z Core MIDI i potrafi komunikować się z instrumentem Yamaha MOTIF XF przez Wi-Fi. W ofercie producenta znajduje się również syntezator/sekwencer pętli MIDI – Mobile Music Sequencer. Sekcja syntezatora oferuje dziewięćdziesiąt dwie barwy. Sekwencer pozwala na stworzenie aranżacji składającej z trzystu osiemdziesięciu dwóch fraz. Digital Audio WorkstationAplikacje tworzone na iPady to nie tylko instrumenty i proste sekwencery. Na tablety znajdziemy również dziesiątki zaawansowanych stacji roboczych przeznaczonych do obróbki i rejestracji materiały audio/MIDI. Wśród producentów znaleźli się tacy potentaci jak Steinberg, Apple, Image-Line, Yamaha, Tascam czy IK Multimedia. Swoją obecność zaznaczyli też mniejsi producenci, jak np. n-Track czy Xt Software.Apple GarageBand to dobrze znana aplikacja użytkownikom komputerów Mac, nic dziwnego, że powstała również na iPady. Znajdziemy tu wszystko, co potrzebne, aby stworzyć unikalne dźwięki, zaaranżować je i poddać edycji. GarageBand oferuje osiem śladów.Jeśli potrzebujemy więcej śladów audio/MIDI, powinniśmy skorzystać z innych rozwiązań. Jednym z nich jest Cubasis firmy Steinberg. DAW bazuje na oprogramowaniu Cubase rozwijanym początkowo na komputery Atari pod nazwą Cubit. Przez te wszystkie lata niemiecki producent nabył ogromnego doświadczenia, a jego produkty należą do światowej czołówki. Cubasis oferuje nieograniczoną liczbę śladów audio/MIDI, wbudowany syntezator (Micrologue), osiemdziesiąt pięć instrumentów bazujących na HALion Sonic, setki pętli audio/MIDI, edytor sampli, wirtualną klawiaturę i pady, kompatybilność z Core Audio/ MIDI oraz nagrywanie zewnętrznych instrumentów przez Audiobus. Aplikacja jest kompatybilna z zegarem MIDI i umożliwia eksport sesji do Cubase.Image-Line to producent oprogramowania FL Studio (kiedyś Fruity Loops). FL Studio Mobile 2 pozwala na aranżacje utworów podobnie jak jego komputerowy odpowiednik. Do dyspozycji mamy m.in.: sekwencer krokowy, sekwencje w piano roll, możliwość nagrywania ośmiu śladów jednocześnie, edytor audio, efekty i instrumenty. Utwory stworzone w wersji mobilnej są kompatybilne z FL Studio dostępnym na komputery PC.IK Multimedia stworzyło aplikację GrooveMaker przeznaczoną do tworzenia remiksów. Jest to narzędzie pozwalające na tworzenie aranżacji w stylu znanym z Abletona Live. Na finalny miks może składać się piętnaście pętli. Choć aplikacja może działać w pojedynkę, jest ciekawym uzupełnieniem dla aplikacji typu DAW, jak na przykład AmpliTube 3. Druga z aplikacji producenta to stacja robocza audio oferująca m.in. kompresor, pogłos, chorus, delay, korektor. AmpliTube oferuje maksymalnie osiem śladów w zależności od wersji i jest kompatybilna z Audiobus.Auria stworzona przez WaveMachine Labs pozwala na odtworzenie czterdziestu ośmiu śladów mono/stereo (24 bit/96 kHz) oraz równoczesne nagranie dwudziestu czterech. Ścieżki możemy edytować i miksować w studyjnej jakości przy pomocy (dostępnych jako dodatek) wtyczek firm PSP Audioware (MicroWarmer) i Fabfilter (Pro-Q). Auria została wyposażona fabrycznie we wtyczki PSP ChannelStrip i MasterStrip. Na każdym kanale możliwe jest zastosowanie do czterech efektów. Sesje z oprogramowania możemy eksportować w formacie AAF m.in. do Pro Toolsa, Nuendo i Digital Performera.Intua BeatMaker 2 to DAW pozwalający na tworzenie nielimitowanej liczby śladów. Oprócz możliwości miksu i aranżacji otrzymujemy sampler, automat perkusyjny, jedenaście efektów i kompatybilność z Core MIDI i Audiobus.Retronyms Tabletop to oprogramowanie składające się z modułów. W wersji podstawowej, dostępnej za darmo, otrzymujemy ich dwanaście, wśród nich znajdziemy m.in.: sampler, ośmiokanałowy mikser, trzyzakresowy korektor i sekwencer. DAW składa się łącznie z dwudziestu dziewięciu modułów, za które musimy już zapłacić. Z ciekawszych instrumentów dostępnych dodatkowo znajdziemy replikę syntezatora Roland TB-303, automat perkusyjny, polifoniczny syntezator i efekty.Xt Software energyXT for iOS oferuje nielimitowaną liczbę śladów podzielonych na cztery kategorie (drum, synth/sampler, chord i audio). EnergyXT pozwala na aranżację utworów przy pomocy wzorców rytmicznych. Aplikacja wspiera Core MIDI.Ostatnią z aplikacji, jaką chcielibyśmy zaprezentować, jest n-Track stworzony przez firmę n-Track Software. Oprogramowanie potrafi zarejestrować równocześnie osiem śladów w jakości 192 kHz/24 bit. Tak nagrane ścieżki możemy poddać dalszej edycji – aktualnie dostępnych jest siedem efektów (m.in. korektor, kompresor i pogłos). Dzięki tabletom firmy Apple w historii cyfrowego przetwarzania dźwięku otworzył się nowy rozdział. Tego, co mogliśmy dotychczas zrobić przy pomocy komputera, dziś możemy dokonać przy pomocy iPada. Edycja śladów, ich miksowanie (włącznie z automatyką), synchronizacja z zewnętrznymi procesorami efektów, nagrywanie kilku śladów jednocześnie nie stanowi dziś problemu dla przenośnych urządzeń. Jednak obecnie tablety nie są w stanie zastąpić oprogramowania na komputery PC/Mac. Mimo to z każdą kolejną aktualizacją oferują coraz więcej. Kto wie, co przyniesie najbliższa przyszłość. Jedno jest pewne – tablety wkroczyły w sferę produkcji muzyki i nic nie zapowiada, żeby z niej zniknęły. Oprogramowanie na nie ma jedną wielką zaletę – cenę. W dobie powszechności urządzeń mobilnych wśród młodzieży możemy tylko spodziewać się rosnącej popularności. Dodatkowo możliwość stworzenia utworu jest w zasięgu ręki i to w każdym miejscu na Ziemi. Stacje dokujące, technologie i akcesoriaTworzenie muzyki na tabletach firmy Apple nie zyskałoby popularności, gdyby nie ujednolicone standardy. Jedną z tego typu technologii jest Audiobus pozwa lający na przesyłanie sygnału audio między aplikacjami – praktycznie każda z dzisiejszych aplikacji wspiera ten standard. Wszystkich zainteresowanych odsyłamy na stronę www.audiob.us. W zakładce „apps” znajduje się imponująca lista kompatybilnych aplikacji. Ostatnimi czasy Crudebyte stworzył JACK Audio Connection Kit, jednak w tym momencie połączenie to obsługuje niewiele aplikacji. Jack, oprócz przesyłania sygnału audio, potrafi przesyłać komunikaty MIDI. Od wersji iOS 4,2 w tabletach dostępne jest CoreMIDI. Dzięki wspomnianemu protokołowi stało możliwe się sterowanie aplikacjami przy pomocy zewnętrznych kontrolerów.W związku z rosnącą popularnością aplikacji, jak grzyby po deszczu zaczęły pojawiać się kompatybilne z iPadami interfejsy audio. Wśród propozycji firm takich jak Roland, Apogee, Lexicon, Focusrite, Tascam czy RME znajdzie się przynajmniej jeden model współpracujący z tabletami, podobnie wygląda sprawa z interfejsami MIDI. Na koniec naszego przeglądu postanowiliśmy przedstawić kilka stacji dokujących i kontrolerów stworzonych z myślą o iPadach.Behringer iStudio iS202 to stacja dokująca i interfejs audio/MIDI w jednym. Urządzenie jest kompatybilne z każdą aplikacją obsługującą Core Audio/ MIDI. Dzięki iS202 bez problemu do używanego DAW wprowadzimy sygnał pochodzący z mikrofonu (zasilanie phantom 48 V), gitary czy gramofonu, natomiast sygnał na zewnątrz wyprowadzimy przy pomocy złączy jack 1/4'' TRS.Alesis w swojej ofercie ma urządzenie o nazwie iO Dock oferujące podobne możliwości. Podobnie jak Behringer iS202 pozwala zamienić tablet w przenośne studio.Kilka produktów kompatybilnych z Apple iPad posiada w swojej ofercie IK Multimedia. Wśród dostępnych urządzeń znajdziemy m.in. iRig Pro (interfejs audio/ MIDI), iRig Mic (mikrofon pojemnościowy), iRig Pre (przedwzmacniacz mikrofonowy z zasilaniem phantom 48V), iRig MIDI (interfejs MIDI) czy iRig Keys (klawiaturę sterującą).Akai stworzyło klawiaturę sterującą specjalnie do współpracy z iPadem o nazwie SynthStation 49. W połączeniu z aplikacją o tej samej nazwie klawiatura zmienia się w syntezator. Klawiatura oczywiście może współpracować z każdą inną aplikacją kompatybilną z Core MIDI. Japoński producent w ofercie ma również sterownik dla aplikacji iMPC, opisany na początku artykułu.Novation z myślą o swoich aplikacjach również stworzyło dedykowane urządzenia: Launchkey, Launchkey Mini, Launchpad S, Launchpad Mini i Launch Control. Wymienione klawiatury i kontrolery MIDI potrafią współpracować zarówno z tabletami, jak i komputerami Mac i PC. PodsumowanieZ dnia na dzień tablety wkraczają coraz wyraźniej w sferę produkcji muzyki. W powyższym artykule przybliżyliśmy instrumenty i oprogramowanie typu DAW wyróżniające się na tle dziesiątek innych aplikacji. Gdy już się z nimi zapoznacie, zapewne tak jak my zauważycie, że nadchodzą nieuniknione zmiany. Może nie dotyczą one bezpośrednio nas, lecz następnego pokolenia producentów już na pewno. tekstArkadiusz KowalskiMuzyka i Technologia