Luc Lafortune w Teatrze Capitol

„Świecące Gwiazdy” w blasku Clay Paky „Świecące Gwiazdy” to międzynarodowy cykl konferencji organizowanych przez włoskiego producenta lamp, firmę Clay Paky. W 2013 roku, dzięki zaangażowaniu w projekt polskiego dystrybutora – firmy Prolight, w warszawskim Teatrze Capitol odbyła się pierwsza polska konferencja z tego cyklu, w której udział wziął jeden z najsłynniejszych projektantów oświetlenia – Patrick Woodroffe. Niemal dokładnie trzy lata później, 18 kwietnia 2016 roku, w tym samym miejscu można było spotkać się z lighting designerem legendarnego Cirque du Soleil – Lukiem Lafortune, i najnowszymi rozwiązaniami oświetleniowymi i multimedialnymi.  Foyer warszawskiego Teatru Capitol w dniu konferencji zaczęli wypełniać specjaliści od oświetlenia, fachowcy pracujący w przestrzeni teatru oraz sympatycy sztuk wizualnych – przybyli tu na długo przed rozpoczęciem spotkania. Kilka minut po godzinie 10:30 na scenie pojawił się Massimo Bolandrina, menedżer do spraw sprzedaży w firmie Clay Paky. Na tegorocznych targach Prolight + Sound włoski producent zaprezentował cały szereg nowych rozwiązań oświetleniowych, więc spotkanie w Capitolu stało się świetną okazją do pierwszego spotkania z tymi produktami. Jednym z nich jest pracująca już od jakiegoś czasu na rynku oświetleniowym oprawa Scenius, zaprezentowana tym razem w wariancie profile. Podobnie jak w odmianie spot, w nowym modelu jako źródło została wykorzystana żarówka Osram o mocy 1400 W. Towarzyszy jej system mieszania kolorów CMY, liniowy CTO, koło kolorów, zoom pracujący w zakresie 8–50°, a także dwie tarcze gobo, regulowany frost, iris oraz strobo. Nowy model urządzenia wyróżnia zestaw czterech noży profilowych do uzyskania nie tylko kształtu kwadratu, ale także trójkąta wraz z efektem kurtyny. Uzyskany kształt może zostać obrócony w zakresie maksymalnie 90°.  Kolejną nowością wprost z Frankfurtu była nowa oprawa typu wash o nazwie Hepikos. To model bazujący na żarówce Osram o mocy 700 W, wyposażony w dużą soczewkę typu PC o szerokości 185 mm oraz wszystkie rozwiązania spełniające wymagania najbardziej rozbudowanych i zaawansowanych instalacji oświetleniowych. Tym, co wyróżnia nową lampę, jest zakres zoomu mieszczący się w przedziale od 5° do 40°, dzięki któremu urządzenie potrafi wyprodukować zarówno bardzo szeroką plamę, mogącą pokryć znaczną część sceny, jak i wąską, skupioną wiązkę typu beam. Dzięki tej samej wielkości oraz temperaturze barwowej Hepikos może być świetnym uzupełnieniem dla lamp z linii Mythos.  Trzecim urządzeniem w kolejności był zupełnie nowy produkt, nie tylko niedostępny wcześniej w ofercie włoskiego producenta, ale także w ogóle na rynku oświetleniowym. Produkt ten nosi nazwę SharBar i jest ruchomą listwą LED wyposażoną w sześć prostokątnych źródeł LED bazujących na najnowszych chipach Osram Ostar RGBW o mocy 30 W – jak zapewnia producent, przy równoczesnym zachowaniu wymiarów znanych ze źródeł o mocy 10 W. Nowa listwa produkuje sześć bardzo wąskich wiązek LED, zapewniających nie tylko wyjątkowe efekty w przestrzeni, ale także ostrą plamę w przypadku projekcji na powierzchni sceny czy scenografii. Ruch każdej z wiązek odbywa się w sposób niezależny w zakresie 60° (±30°), natomiast cała listwa porusza się w płaszczyźnie tilt w zakresie 240° w czasie 0,2 s. Nowe urządzenie jest wyposażone w system mieszania kolorów RGBW, liniowy CTO oraz strobo pracujące z maksymalną prędkością 24 Hz. Całe urządzenie odznacza się niewielką wagą 15 kg.Na prezentacyjnej scenie nie mogło oczywiście zabraknąć takich lamp jak A.leda B-EYE czy zdobywających popularność wśród coraz większej liczby lighting designerów skanerów Spheriscan, nawiązujących do początków czterdziestoletniej tradycji firmy Clay Paky i takich urządzeń jak Golden Scan czy Stage Scan. Wszystkie te oprawy zostały zaprezentowane w formie kompletnego widowiska wizualnego. Łączyło ono materiały koncertowe prezentowane na ekranie wideo LED i show z udziałem fizycznych opraw znajdujących się w oknie scenicznym. Wyreżyserowaniem i zaprogramowaniem pokazu zajęła się firma Fish-Eye pod wodzą Pawła „Spidera” Pająka.  Po prezentacji na scenie do Massima Bolandriny dołączył Alberico D’Amato – dyrektor sprzedaży firmy Clay Paky, aby przywitać główną gwiazdę tego dnia – Luca Lafortune. Luc LafortuneW pierwszej części konferencji kanadyjski lighting designer opowiadał o początkach pracy z Cirque du Soleil oraz przygotowaniach do widowiska „Ka”. Ze względu na fakt, że jest to produkcja niekonwencjonalna, niedająca się w prosty sposób przyporządkować do jednego tylko rodzaju widowiska, również wykorzystywane przez projektanta rozwiązania oświetleniowe były wyjątkowe i jedyne w swoim rodzaju. W trakcie tej części prezentacji poruszone zostały zagadnienia związane nie tylko z samym sprzętem oświetleniowym, ale także ze scenografią, mechaniką i przygotowaniem całego teatru na potrzeby konkretnej produkcji.  Po przerwie obiadowej rozpoczęła się druga część konferencji, którą znów zainaugurowała prezentacja produktowa. Została ona zrealizowana w dosyć niekonwencjonalnej formie. Na scenie pojawili się tancerze, z udziałem których zostały zaprezentowane możliwości integracji media serwera d3 oraz systemu śledzenia ruchu BlackTrax firmy Cast Software. Para tancerzy wystąpiła w towarzystwie oświetlenia, projekcji i materiałów prezentowanych na ścianie wideo LED. Po prezentacji zrealizowanej z udziałem tancerzy na scenę wkroczyli specjaliści z firmy Prolight, aby w szczegółach zapoznać gości konferencji z rozwiązaniami dostępnymi w media serwerze, funkcjonalnością systemu śledzenia oraz możliwościami integracji tych systemów. Zaprezentowane zostały także realizacje, w powstawaniu których uczestniczyły omawiane produkty.  Po zakończeniu części drugiej na scenie znów pojawił się Luc Lafortune, aby tym razem opowiedzieć o przygotowaniach i realizacji drugiego spośród kilkunastu spektakli Cirque du Soleil. „O” to zupełnie odmienna produkcja niż zaprezentowany w pierwszej części spektakl „Ka”. Jego wyjątkowość polegała przede wszystkim na tym, że areną spektaklu był wielki basen, w którym również działa się akcja sceniczna. Jego wykorzystanie wymusiło zastosowanie specjalnie dobranych i zabezpieczonych lamp, pozwalających grać również wodą – nie tylko jako elementem scenograficznym, ale także w roli kolejnego aktora. Luc LafortuneW tej części Luc Lafortune położył nacisk nie tylko na kulisy techniczne związane z przygotowaniem spektaklu „O”, ale także na praktyczne elementy codziennej pracy lighting designera. Kanadyjski projektant opowiadał o poszukiwaniu inspiracji w malarstwie, rzeźbie, architekturze, o przenoszeniu zjawisk natury, elementów architektury czy infrastruktury miasta na grunt oświetlenia spektakli, a także opracowywaniu nowych rozwiązań oświetleniowych, pozwalających uzyskać określone efekty, niedostępne za pomocą standardowych lamp. W trakcie prezentacji wybrzmiewał jeszcze jeden bardzo istotny aspekt pracy przy produkcji, jakim jest współpraca z innymi członkami ekipy tworzącej widowisko i psychologiczny aspekt całych przygotowań. Kanadyjczyk zwrócił tutaj uwagę na umiejętność pracy z reżyserem, aktorami i scenografami, bazując na własnych doświadczeniach zdobytych przy realizacji kilkuset różnych produkcji.Ostatnią częścią spotkania był panel dyskusyjny, w trakcie którego goście konferencji mieli możliwość pytać o najdrobniejsze szczegóły zarówno realizacji poszczególnych spektakli, jak i o doświadczenia i wskazówki związane z pracą lighting designera, doborem sprzętu czy przygotowywaniem projektów.  Kolejna edycja „Świecących Gwiazd”, goszcząca Luca Lafortune, była z całą pewnością spotkaniem niezwykle inspirującym – i to właśnie słowo „inspiracja” wybrzmiewało w trakcie prezentacji wygłoszonych przez Luca Lafortune najczęściej. Kanadyjski projektant w swoich prezentacjach zwracał dużo większą uwagę na praktyczne rozwiązania i wyjątkowe pomysły realizowane dzięki współpracy, niż wskazywał na konkretne urządzenia oświetleniowe. Niezależnie od tego, czy pracujemy w wielkim audytorium Cirque du Soleil znajdującym się w jednym z hoteli w Las Vegas, czy w małym teatrze – duża część tych wskazówek jest uniwersalna i może być wykorzystana niezależnie od miejsca i przygotowywanej produkcji.Wyrazy uznania za świetnie przygotowaną konferencję należą się także organizatorom wydarzenia, a więc firmie Prolight i producentowi opraw – marce Clay Paky, za sprawą której, miejmy nadzieję, nasz kraj odwiedzi jeszcze wiele „Świecących Gwiazd”. tekst i zdjęciaŁukasz KornafelMuzyka i Technologia