Żukowo to niewielkie, malowniczo położone kaszubskie miasto (należące do aglomeracji trójmiejskiej), liczące nieco ponad 8 tysięcy mieszkańców. Od centrum Gdańska dzieli je około 20 kilometrów, od skraju południowo-zachodnich dzielnic to mniej niż 10 kilometrów. Ta bliskość ułatwia wiele spraw, można brać udział w wydarzeniach kulturalnych metropolii, ale z drugiej strony – jeśli coś interesującego dzieje się w samym Żukowie, także Gdańszczanie śmiało mogą się tam wybrać, tym bardziej, że kusi urokliwa okolica. Centrum lokalnej aktywności jest Ośrodek Kultury i Sportu, a takie połączenie tych dwóch obszarów jest typowe dla mniejszych miejscowości, pozwalając na skupienie infrastruktury w jednym miejscu i pełne wykorzystanie posiadanych obiektów.
Do przetargu stanęła firma SoundTrade z Piaseczna, która podeszła do tematu bardzo profesjonalnie, i wraz z firmą Stage Source, która była odpowiedzialna za dostawę sprzętu oświetleniowego i jego instalację, spełniła wszystkie oczekiwania w sposób celujący.
Nowa siedziba, otwarta w maju 2019 roku, to dawny spichlerz, mający zresztą status zabytku – wchodząc do budynku można obejrzeć galerię fotografii dokumentujących rewitalizację i przystosowanie budynku do nowej roli (sfinansowane ze środków UE). Trzeba przyznać, że efekt tego wysiłku jest imponujący, powstał bowiem obiekt łączący tradycję, historyczny wygląd zewnętrzny z eleganckim wystrojem wnętrza i nowoczesnym wyposażeniem sali koncertowej, którego nie powstydziłaby się żadna placówka, bez względu na szerokość geograficzną. Na pierwszy rzut oka widać, że nie było mowy o kompromisach, a całość spełnia wymagania niezbędne do realizacji nawet bardzo poważnych i zaawansowanych technicznie wydarzeń. Czy jest to koncert, spektakl teatralny, względnie projekcja filmowa.
O samym ośrodku opowiedział nam Arkadiusz Krauze, główny specjalista ds. kultury i sportu, któremu parokrotnie oddamy głos w dalszej części tego artykułu – jest zresztą osobą doskonale zorientowaną nie tylko w kwestiach organizacyjnych, ale również technicznych. Na początek zapytałem więc o profil działalności OKiS i rolę, jaką spełnia w lokalnej społeczności: „Ośrodek Kultury i Sportu w Żukowie powstał w 2008 roku i jest samorządową instytucją kultury, która swoją działalność prowadzi od 2010 roku. Nasza działalność skupia się nie tylko na organizacji różnego rodzaju imprez, festiwali, koncertów, spektakli, wystaw, ale również na prowadzeniu zajęć dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Oprócz działalności kulturalnej OKiS prowadzi także działalność sportową, a także odpowiada za utrzymanie niektórych boisk i prowadzenie miejscowego punktu informacji turystycznej. Natomiast dopiero od 2019 roku mamy nową siedzibę z nowoczesną infrastrukturą. Centrum Kultury Spichlerz, gdzie znajduje się sala koncertowo-teatralna, jest jednym z nowych obiektów OKiS-u. Spichlerz jest wykorzystywany praktycznie codziennie, w tygodniu odbywają się tam próby teatralne, muzyczne, a w weekendy eventy.”
Główne elementy nagłośnienia bazują na rozwiązaniach dBTechnologies – po bokach sceny zawieszono po 4 aktywne moduły linowe VIO L208.
Widownia na sali koncertowej jest przewidziana na 250 miejsc siedzących, ale ponieważ krzesła są mobilne, może je usunąć i organizować także wydarzenia dla publiczności stojącej – siłą rzeczy wówczas nawet jeszcze liczniejszej. Sama scena ma wymiary 8 na 5 metrów, a cała infrastruktura jest bardzo nowoczesna. Nad sceną znajduje się konstrukcja kratownicowa (wszystkie elementy pomalowano na czarno, dzięki czemu są neutralne i nie rozpraszają widzów) z podwieszonym oświetleniem. Z boku wygospodarowano niewielką przestrzeń na konsoletę odsłuchową Midas M32 Live, racki z urządzeniami niezbędnymi do nagłośnienia, a także case z drobnymi elementami wyposażenia. Z kolei pod sceną umieszczono (niewidoczne dla publiczności) subwoofery. Wszystko sprawia wrażenie dobrze przemyślanego i zorganizowanego, co na pewno ma także wpływ na komfort pracy. Widać także sprzęt naprawdę wysokiej klasy. Jak zdradził nam Arkadiusz Krauze: „Sprzęt został zainstalowany latem 2020 roku, po tym jak Urząd Gminy ogłosił przetarg na dostawę i instalację sprzętu. Do przetargu stanęła firma SoundTrade z Piaseczna, która podeszła do tematu bardzo profesjonalnie, i wraz z firmą Stage Source, która była odpowiedzialna za dostawę sprzętu oświetleniowego i jego instalację, spełniła wszystkie nasze oczekiwania w sposób celujący. Sprzęt sprawdza się na dużych imprezach, koncertach zespołów rockowych, instrumentalnych, chórach, a także na konferencjach czy sztukach teatralnych. Od czasu instalacji, czyli przez rok, sprzęt ten obsłużył już około 30 eventów, a dodajmy, że był to rok pandemii.”
Spora część ściany to ceglany mur, przypominający o historii obiektu, są też drewniane elementy dekoracyjne, ale najbardziej rzucającym się w oczy elementem są wykonane z grubej tkaniny ciemne kotary, które tworzą przyjemny, kameralny nastrój i mają też wpływ na akustykę. A ta jest dość neutralna, co bardzo ułatwia realizację wielu różnego typu wydarzeń. Warto też dodać, że na sali znajduje się nowoczesna klimatyzacja, która charakteryzuje się dość cichą pracą, niezakłócającą wrażeń artystycznych.
Pod sceną znalazły się 4 aktywne subwoofery VIO S118R.
Nagłośnienie
Arkadiusz Krauze tak w skrócie opisał posiadane przez OKiS w Żukowie nagłośnienie: „Sala została wyposażona w profesjonalny, riderowy sprzęt nagłośnieniowo-oświetleniowy. Mikser FOH, Allen&Heath dLive C3500, można znaleźć w riderach takich zespołów, jak np. Zalewski, sprawdza się na dużych eventach, a także mniejszych spotkaniach. Stół monitorowy to bardzo popularny Midas M32 Live, sprawdza się idealnie w swojej roli. Na taką salę dostarczony został system liniowy dB Technologies, model VIO L208, po 4 sztuki na stronę i 4 sztuki głośników niskotonowych, również z serii VIO – model S118R. Monitory sceniczne to Turbosound TFM-152M-AN w liczbie 6 sztuk, a także system monitoringu dousznego SHURE, 4 sztuki. Sprzęt ten w zupełności wystarcza na scenę, która ma 40 m2. Dodatkowo jako centrum kultury zostaliśmy wyposażeni w profesjonalne mikrofony wokalne, instrumentalne, a także systemy bezprzewodowe, mikrofony nagłowne, które z powodzeniem sprawdzają się przy spektaklach teatralnych”.
Główne elementy nagłośnienia bazują na produktach renomowanej włoskiej firmy dBTechnologies – po bokach sceny zawieszono po 4 aktywne moduły linowe VIO L208, w obudowach wykonanych ze sklejki pokrytej estetyczną i jednocześnie odporną powłoką Polyurea. Warto przy tym zwrócić uwagę na ich stosunkowo niewielką masę, nieco ponad 18 kg. System jest dwudrożny, aktywny, z wbudowanymi wzmacniaczami zasilanymi w klasie D, wyposażony w neodymowe 8-calowe woofery z cewkami 2,5 cala oraz driver 1,4 cala (cewka 2,5 cala). Użyteczne pasmo to 75 Hz do 20 kHz, zaś maksymalny SPL sięga 133,5 dB. Moduł wzmacniacza Digipro G3 ma moc 900 W RMS. Pasma są dzielone za pomocą filtrów FIR. By nie zarzucać czytelników nadmiarem danych technicznych, dodajmy jeszcze tylko, że konwersja AD/DA jest 24-bitowa przy 48 kHz, zaś kontroler DSP jest 56-bitowy. Cała konstrukcja jest bardzo starannie przemyślana i charakteryzuje się dużym zasięgiem skutecznej pracy, a jednocześnie pozwala na precyzyjną kontrolę. Walory VIO L208 zostały zresztą docenione przez fachowców i użytkowników, np. w 2019 roku zaowocowało to nagrodą The Readers Choice ProSoundWeb & Live Sound International.
Do nagłośnienia sceny zastosowano monitory Turbosound TFM-152M-AN.
Jak już była wcześniej mowa, pod sceną znalazły się 4 aktywne subwoofery VIO S118R, napędzane wzmacniaczami klasy D, Digipro G4, o mocy szczytowej 3200 W (RMS 1600 W). Posiadają one sloty na zainstalowane standardowo karty rozszerzeń RDNet, co pozwala na sterowanie za pomocą sieci Aurora Net, jest także możliwość montażu karty Audinate Dante. Konwerter AD/DA jest 24-bitowy (przy 96 kHz), zaś kontroler 32-bitowy. By uniknąć zakłóceń będących efektem niestabilności napięcia sieci elektrycznej, zasilacz wyposażono w korektor współczynnika mocy (PFC). Można także aktywować (realizowany w czasie rzeczywistym) test elektroniki i przetworników – albo bezpośrednio w samym module, albo przez sieć Aurora Net. Na pokładzie znalazł się także moduł opóźniający, regulowany ręcznie krokami co 0,1 ms aż do 9,9 ms lub poprzez Aurora Net aż do wartości 62 ms. Z punktu widzenia konfiguracji systemu istotny jest także przygotowany już przez producenta preset dla kardioidalnych układów kierunkowych, odpowiedzialny z właściwe zestrojenie elementów odwróconych. Do nagłośnienia sceny zastosowano monitory Turbosound TFM-152M-AN, przy czym standardowo cztery z nich znajdują się z przodu, zaś dwa z tyłu. Dzięki temu artyści doskonale słyszą, co się dzieje z dźwiękiem podczas ich występu. TFM-152M-AN to aktywny, dwudrożny monitor ze wzmacniaczem Klark-Teknik (klasa D) o mocy 2500 W, który wyposażono w neodymowe przetworniki: niskotonowy 15-calowy i wysokotonowy 1,4 cala. Monitor korzysta z protokołu sieciowego ULTRANET, co pozwala na sieciową integrację z innymi urządzeniami z użyciem okablowania Cat5. Wyposażono go także w panel sterowania z wyświetlaczem. Maksymalny SPL to 132 dB, zaś pasmo przenoszenia 60 Hz-18 kHz (+/- 3 dB), 50 Hz-20 kHz (+/- 10 dB). DSP oferuje szereg przydatnych funkcji, jak korekcja filtrem półkowym, korekcja parametryczna czy limiter na wejściu (zero attack). Do dyspozycji jest 20 presetów, z czego 19 można ustawić samemu. Obudowa wykonana jest ze sklejki z kompozytowymi nakładkami, całość ważny niewiele ponad 20 kg.
Konsoleta monitorowa Midas M32 Live
Jak już wspomniano, w roli konsolety monitorowej wykorzystywany jest znakomity cyfrowy stół Midas M32 Live, ulokowany z boku sceny, za kotarą. Oferuje 40 kanałów wejściowych, 32 wielokrotnie nagradzane przedwzmacniacze mikrofonowe Midas Pro, 25 czasowo i fazowo zgodnych szyn miksujących, 8 grup DCA i 6 grup mute, 8 stereofonicznych silników efektowych oraz zmotoryzowane suwaki. Zastosowany protokół audio AES50 pozwala na obsługę 96 wejść i wyjść. Konsoleta ma także 32 dwukierunkowe kanały do nagrywania i odtwarzania na dwóch kartach SD/SDHC, co pozwala na zapis do nieco ponad 3 i pół godzin nagrań (WAV). Konwersja odbywa się z częstotliwością 192 kHz. Obsługę bardzo ułatwia czytelny ekran, na pokładzie jest także interfejs USB 2.0, możliwe jest sterowanie DAW w protokołach HUI oraz Mackie-Control. Konsoleta ma atrakcyjny design i jest bardzo solidnie wykonana, dodajmy też, że należy do wielokrotnie chwalonej i nagradzanej rodziny cyfrowych stołów – m.in. mającej na koncie ProSoundWeb Readers Choice Awards w kategorii Konsolety/miksery.
W takim miejscu nie mogło zabraknąć odpowiedniej liczby różnych mikrofonów, które pozwolą na realizację niemal każdego wydarzenia. Większość to produkty firmy Beyerdynamic. Salę wyposażono w m.in. w urządzenia cyfrowego systemu bezprzewodowego TG 1000DR, czyli podwójne cyfrowe odbiorniki 24-bitowe z łączem DANTE. Automatyczny wybór częstotliwości działa w zakresie od 470 MHz do 789 MHz, a transmisja danych jest szyfrowana. Monitorowanie i zarządzanie odbywa się za pośrednictwem zintegrowanego serwera www. Kolejnym elementem są ręczne nadajniki TG 1000HT, w których montuje się wymienne kapsuły. Na wyposażeniu znalazły się TG V56w, pojemnościowe o charakterystyce kardioidalnej i paśmie przenoszenia od 40 Hz do 20 kHz. Kapsuła ma lekkie podbicie wysokich tonów i jest bardzo uniwersalna, aczkolwiek sam producent podkreśla jej szczególną przydatność dla wokalistów. Drugi system bezprzewodowy to Beyerdynamic TG 500, w omawianym wypadku składający się z podwójnych odbiorników TG 500DR (zdolnych do obsłużenia 72 kanałów), o zakresie działania do 120 metrów i szerokości pasma łączenia do 40 MHz. Rolę nadajników spełniają pojemnościowe mikrofony TG 500H-C, ważące zaledwie 230 g, zdolne do około 10 pracy przy zasilaniu bateriami.
Allen&Heath dLive C3500 na stanowisku FOH
Dopełnieniem systemu TG 500 są nadajniki typu belt-pack TG 500B, których zaletą jest także niewielka masa (85 g). Moc nadawcza jest przełączana między 10 mW a 50 mW. Zakres roboczy to 120 m, co w przypadku tej sali koncertowej w pełni realizuje lokalne potrzeby. Nadajnik może pracować na 2 bateriach AA do 10 godzin, co powinno wystarczyć na próby i samo wydarzenie. Na stanie są także inne mikrofony tej samej marki, jak choćby TG D57, przeznaczony do pracy z perkusją czy też instrumentami dętymi, wyposażony w związku z tym w specjalny klips. Jest to mikrofon pojemnościowy, o charakterystyce kardioidalnej, paśmie przenoszenia do 20 kHz (dolna granica w bliskim polu to 20 Hz, w dalekim 35 Hz). Maksymalny poziom SPL wynosi 140 dB. Zawieszenie kapsuły jest elastyczne, co chroni przed przenoszeniem zakłóceń mechanicznych. TG H56 tan (TG) to z kolei nagłowny mikrofon pojemnościowy o charakterystyce dookólnej i paśmie przenoszenia do 20 Hz do 20 kHz. Stosunek sygnału do szumu to 47 dB. Sprawdzi się doskonale w przypadku osób wykonujących partie wokalne podczas gry na instrumencie, aktorów, tancerzy – a także podczas prezentacji czy wykładów. TG D71, mikrofon pojemnościowy o charakterystyce półkardioidalnej, zasadniczo dedykowany jest bębnowi basowemu i pod tym kątem został opracowany. Wskazuje na to także jego charakterystyczny kształt. Maksymalny poziom SPL to aż 148 dB, a ponieważ pasmo przenoszenia obejmuje zakres 25 Hz-20 kHz, w istocie ten mikrofon ma znacznie szersze zastosowanie, można nim np. nagłaśniać fortepian, pianino czy klawesyn – wkładając go do środka instrumentu. I wreszcie MC 930 Stereo Set, czyli parowane mikrofony pojemnościowe o charakterystyce kardioidalnej, wyposażone w przełącznik tłumienia (-15 dB) i filtr górnoprzepustowy.
Widok na reżyserkę
Sala koncertowa dysponuje także innymi mikrofonami, jak klasyczne już modele dynamiczne Shure SM57-LCE, Shure SM58-LCE czy pojemnościowe Shure SM81-LC i Shure BETA 91A. Są też Electro-Voice ND68, Sennheiser E 906, AKG C314 czy Audio-Technica ATM350U.
W skład wyposażenia sali wchodzą także aktywne DI-boksy Klark-Teknik, dwukanałowe DN200 i jednokanałowe DN100. Mają one aktywne wejścia symetryczne/niesymetryczne, izolowane transformatorowo symetryczne wyjście. Wspomnijmy także o 8-kanałowym mikrofonowym splitterze Behringer Ultralink MS8000.
Na przeciwległej ścianie znajduje się otwarta reżyserka, umieszczona na niewielkim balkonie. Nie ma tu może zbyt dużo miejsca, ale w zasadzie wystarczy go do komfortowej pracy. Realizator ma nie tylko doskonały widok na scenę, ale może także kontrolować dźwięk. Sercem tego miejsca jest konsoleta Allen&Heath dLive C3500, pełniąc rolę głównej i współpracując z Mixrackiem Allen&Heath dLive CDM48. Obok stoi także konsoleta oświetleniowa MA Lighting Command Wing.
W późniejszym czasie, już w okresie pandemii, OKiS Żukowo dokonał zakupu systemu nagłośnienia kinowego (monitorów zawieszonych na ścianach), które pozwalają na projekcję filmów z dźwiękiem 7.1 – w takim wypadku rolę głośników centralnych pełnią sceniczne monitory odsłuchowe.
Sercem instalacji oświetleniowej są niezawodne spoty Martin MAC Quantum Profile.
Oświetlenie
Na chwilę znów oddajmy głos Arkadiuszowi Krauze, by wprowadził nas w zainstalowany system oświetlenia scenicznego: „Jeśli chodzi o oświetlenie, to warto pochwalić się, że jako nieliczni w Polsce mamy najnowszy stół oświetleniowy Command Wing, MA Lighting, z systemem grandMA3, do tego oświetlenie sceniczne z najwyższej półki, ruchowe głowy typu spot (Quantum Profile), głowy typu wash (Robe 600+), reflektory teatralne (Briteq), a także stroboskopy (Martin Atomic), belki żarowe (Sunstrip i Blinder), a także pary RGBW i maszyny do dymu”
Sercem instalacji oświetleniowej są popularne spoty riderowe Martin MAC Quantum Profile. Te ruchome głowy stały się niemal standardem w naszym kraju, ale też ich walory użytkowe w pełni to uzasadniają. Na sali koncertowej zainstalowano 8 takich spotów, podwieszonych na kratownicowej konstrukcji podsufitowej. Źródłem światła jest tutaj wydajna biała dioda LED (475 W), a szybki zoom (12° do 36°), zmiana kolorów CMY, ciekawe graficznie gobo i inne efekty czynią to urządzenie ciągle bardzo wydajnym i uniwersalnym. Spot ma konwekcyjne chłodzenie, połączone z bardzo cichym wentylatorem, co pozwala na kulturalną pracę na scenie. Oferuje szereg efektów świetlnych oraz pełną kontrolę (8/16-bitową). W przypadku stroboskopów także postawiono na sprawdzony model, instalując dwie sztuki Martin Atomic 3000. Moc 3000 W. Regulacja w zakresie od 0 do 100%, sterowanie czasem trwania błysku, sterowanie za pomocą DMX czy zintegrowane chłodzenie sprawiają, że jest to bardzo dobry wybór.
Wśród dostarczonych urządzeń oświetleniowych znalazły się również stroboskopy Martin Atomic 3000 i belki żarowe Sunstrip.
Kolejnym ważnym elementem są teatralne reflektory Briteq BT-THEATRE 250EZ, z soczewką typu fresnel, i źródłem mocy 250 W. Mają elektryczny zoom o zakresie do 10 do 50 stopni, regulowanym przez DMX, co znacznie ułatwia pracę na estradzie. Reflektory te charakteryzują się ciepłym, białym światłem o wysokim CRi, Mimo iż za chłodzenie odpowiada wentylator pracuje on bezszelestnie. Na sali znajdują się 4 reflektory, zamocowane parami do ściany. Tu warto wspomnieć, że do podwieszenia elementów oświetlenia wykorzystano haki Briteq Fast Clamp Black V2. Na sali widoczne są jeszcze takie urządzenia jak Robe LED Wash 600 (10 sztuk), Showtec Sunstrip Active MKII (8 sztuk), Showtec Stage Blinder 2 X (4 sztuki), Showtec Compact Par 7 Q4 czy splitter DMX Chauvet RDMX splitter 8. Podczas wielu imprez można dodatkowo zbudować nastrój za pomocą wytwornic mgły, zatem dwa takie urządzenia znalazły się w rogach sceny. Wydarzenie multimedialne czy projekcje filmów realizowane są na ramowym ekranie ściennym (umieszczonym za elektrycznie odsuwanymi kotarami), o szerokości 5 metrów (16:10). Projektor to laserowy Epson EB-L1100U.
Całością oświetlenia steruje się za pomocą konsolety MA Lighting Command Wing, umieszczonej w reżyserce. Pracuje ona z oprogramowaniem grandMA3, a z komputerem łączy się poprzez USB. Dzięki czytelnemu panelowi i wielu elementom regulacyjnym, obsługa jest bardzo wygodna i stosunkowo prosta.
Na pierwszy rzut oka widać, że nie było mowy o kompromisach, a całość spełnia wymagania niezbędne do realizacji nawet bardzo poważnych i zaawansowanych technicznie wydarzeń. Czy jest to koncert, spektakl teatralny, względnie projekcja filmowa.
Wymieniając nowoczesne urządzenia wysokiej klasy, warto także wspomnieć o bardzo starannie i profesjonalnie wykonanej instalacji i okablowaniu, a także licznych akcesoriach, które sprawiają, że sala koncertowa w Ośrodku Kultury i Sportu w Żukowie jest naprawdę nowoczesnym obiektem na bardzo wysokim poziomie. Udało się tu stworzyć znakomite warunki do realizacji różnej muzyki, spektakli teatralnych, a nawet projekcji filmowych.
Wszystko jest nowe, co cieszy oko i ucho każdego miłośnika dobrego dźwięku i obrazu. O tym, że warto było podjąć takie starania, świadczy także to, że pomimo trudnego czasu pandemii, gdy były dłuższe okresy bez wydarzeń z publicznością, tutaj odbyło się wiele ciekawych imprez, co Arkadiusz Krauze podsumował w ten sposób: „Do tej pory odbyło się około 30 imprez na nowym sprzęcie, były to głównie lokalne eventy, pokazy filmowe, koncerty, występy teatralne, kabaretowe. Samo otwarcie obiektu połączone było z koncertem Krystyny Prońko, poza tym gościliśmy takich artystów jak Szymon Wydra czy Maciej Miecznikowski. Przez ten rok pandemiczny działaliśmy głównie w sferze on-line i w takiej formule zorganizowaliśmy chociażby koncert w ramach Festiwalu Metropolia jest Okey. Pandemia pokrzyżowała nam plany organizacji dużych koncertów, ale na jesieni mamy w planach występy zespołów z najwyższej półki polskiej sceny muzycznej. Zachęcamy do obserwowania profilu Centrum Kultury Spichlerz w Żukowie na Facebooku, aby być na bieżąco z naszym repertuarem”.
Pozostaje zatem tylko życzyć załodze OKiS w Żukowie, by spełniały się ich najambitniejsze plany i by mieli okazję gościć wielu znakomitych artystów. Bo samo miejsce jest na bardzo wysokim poziomie.
Tekst i zdjęcia: Dariusz Mazurowski, Muzyka i Technologia
