Cyfrowe systemy instalacyjne stały się standardem w wielu segmentach rynku, gwarantując odpowiednie nagłośnienie publicznie dostępnych miejsc. Oferują zaawansowane funkcje, pozwalające na optymalizowanie działania stosownie do zmieniających się warunków. Amerykańska firma AtlasIED, mająca siedzibę w Ennis w Teksasie, wprowadziła na rynek bardzo ciekawy system Atmosphere, doceniony przez fachowców (m. in. wygraną w SCN Installation Product Award w 2021 roku). Marka zresztą czerpie z wieloletniej tradycji siostrzanych firm Atlas Sound i Innovative Electronic Designs (IED), które w 2015 roku połączyły swoje siły.

Procesory Atmosphere AZM4 i AZM8

Atmosphere jest zaawansowanym cyfrowym systemem, którego głównym zadaniem jest inteligentne sterowanie dźwiękiem w wielu różnych instalacjach nagłośnieniowych. Naturalnym środowiskiem są miejsca dostępności publicznej, w których niezbędna jest dystrybucja komunikatów głosowych, wypowiedzi mówców, muzyki tła itp. Lista potencjalnych zastosowań jest zatem bardzo długa – sale konferencyjne, centra korporacyjne, biura, obiekty gastronomiczne, centra rozrywki, galerie handlowe, placówki medyczne, dworce, muzea, obiekty wystawiennicze z instalacjami multimedialnymi i wiele innych. Nieprzypadkowo padło tu także słowo o sterowaniu inteligentnym, bowiem w przypadku omawianego systemu za wszystko odpowiadają algorytmy AI (sztucznej inteligencji), niewymagające ingerencji użytkownika i realizujące samodzielnie podstawowe zadania zgodnie z zaprogramowanymi wytycznymi. Sztuczna inteligencja będzie analizować bieżącą informację akustyczną (uzyskaną za pomocą zainstalowanych w odpowiednich miejscach sensorów) i stosownie do poziomu szumu tła dostosowywać odtwarzaną muzykę, komunikaty itp. Omawiany system oferuje także szereg algorytmów pozwalających na przetwarzanie dźwięku, jak korektory, kompresory, eliminatory sprzężeń itd. I, co zasługuje na szczególne podkreślenie, przy całym swoim zaawansowaniu technologicznym jest on naprawdę łatwy w obsłudze, wręcz intuicyjny, zaś do zdalnego programowania można wykorzystać powszechnie dostępne narzędzia, jak komputer, tablet czy smartfon. I nie są wcale wymagane specjalne aplikacje, bowiem wszystko odbywa się poprzez przeglądarkę internetową (niezbędny jest zatem jedynie dostęp do sieci, która jest czymś oczywistym w miejscach stosowania systemu).

Ściana tylna procesora AZM8

A tak wygląda od tyłu mniejszy wariant, AZM4.

W skład serii Atmosphere wchodzą dwa modele centralnych procesorów (różniące się jedynie liczbą wejść i wyjść, zatem i obsługiwanych stref), dwa modele wzmacniaczy oraz akcesoria w postaci mocowanych do ściany paneli, które spełniają rolę zdalnych sterowników, sensorów czy dodatkowych wejść audio. Użytkownik może zatem samodzielnie skompletować taki system, jaki najlepiej odpowiada jego potrzebom, a przy okazji będzie także atrakcyjny cenowo. Centralne procesory dostępne są w dwóch wariantach – AZM4 i AZM8. Pierwszy ma postać modułu o standardowej wysokości 1U i szerokości połowy rozmiaru rack, drugi jest po prostu dwa razy szerszy (pełny rack). Różnią się one jedynie liczbą obsługiwanych stref (mniejszy oferuje 4, większy 8), zatem także liczbą gniazd przyłączeniowych. AZM4 wyposażono w 6 wejść audio, przy czym 4 z nich (mikrofonowe/liniowe) mają postać symetrycznych złącz Phoenix Euroblock, a cztery pozostałe dwóch par RCA, ponadto znajdziemy tu 4 symetryczne wyjścia (także Phoenix) strefowe. AZM8 ma odpowiednio 8 wyjść Phoenix, 6 wejść tego samego standardu i 4 pary gniazd RCA. Liczbę wejść można powiększyć o 2 (AZM4) albo 4 (AZM8) kolejne za pomocą podłączonych akcesoriów.

Wzmacniacz systemowy Atmosphere

Sygnały wejściowe możemy poddać wstępnej obróbce za pomocą szeregu algorytmów efektowych, jak filtry górnoprzepustowe o odcięciu 24 dB/oktawę, filtry HP, LP, środkowo-przepustowe (o ustalonych przez użytkownika wartościach odcięcia, od 6 dB do 24 dB/oktawę), korektory parametryczne, bramki, de-esser czy kompresory. Dostępny jest także mikser, możemy dowolnie ustalić proporcje poszczególnych sygnałów, a nawet określić ich ew. pierwszeństwo. Kolejny pakiet efektów dostępny jest dla sygnałów wyjściowych – tu także znajdziemy korektory, podobne filtry (aczkolwiek tym razem tłumienie może być jeszcze większe, do 48 dB/oktawę), dostępne są także specjalne presety kalibracyjne/dostrajające. Ponadto limiter, funkcja kompensacji szumu tła oraz delay (500 ms). Same wyjścia strefowe można także skonfigurować stosownie do potrzeb i posiadanego nagłośnienia (rodzajów i ustawienia monitorów). Procesory pozwalają na zaprogramowanie kalendarza zdarzeń, zawierającego np. komunikaty, sygnały dźwiękowe (dzwonki – można stworzyć 10 list zawierających po 50 dzwonków każda) i mają własny odtwarzacz plików WAV, wraz z pamięcią 1GB.

Sterowanie może się odbywać za pomocą urządzeń mobilnych, jak smartfony czy laptopy.

Wspomniane już parokrotnie akcesoria mają postać paneli naściennych – gniazda znajdują się z tyłu, co pozwala schować kable, zachowując niezbędną estetykę całości. Łączy się je z centralnym procesorem za pomocą kabli CAT5e lub CAT6, przy czym do jednego gniazda można podpiąć w sumie 8 akcesoriów w łańcuchu o maksymalnej długości (licząc od procesora do ostatniego elementu) 305 metrów. Wśród tych akcesoriów mamy trzy typy dodatkowych wejść audio: A-XLR to gniazdo XLR z zasilaniem Phantom, bardzo wygodne, bo pozwalające na ulokowanie w dowolnym miejscu instalacji i podłączenie tam mikrofonu, A-RCA z parą wejść RCA właśnie, a także A-BT, czyli zdalne łącze audio transmitowanego za pomocą Bluetooth (z dowolnego urządzenia), które wyposażono w przycisk do parowania. W tym miejscu trzeba wspomnieć, że w ramach łańcucha możemy zainstalować jedno takie dodatkowe akcesorium audio, zatem w przypadku AZM4 (dysponującym 2 gniazdami) liczba wejść audio może być powiększona o 2, zaś w AZM8 nawet o 4 (bowiem ten model ma 4 gniazda sieciowe na dodatkowe akcesoria). Oprócz łącz audio mamy w ofercie także prosty panel z enkoderem/przyciskiem służącym np. do regulacji głośnością (C-V), podobny, ale wyposażony w niewielki wyświetlacz (C-ZSV) i pozwalający na zdalną obsługę różnych parametrów systemu, a wreszcie sensor szumu tła X-ANS, niezbędny do pełnego wykorzystania możliwości AtlasIED Atmosphere w zakresie wspomnianej już kompensacji. Składnikiem systemu są także dwa modele cyfrowych wzmacniaczy (klasy AB), AZA404 oraz AZA804. Każdy z nich oferuje 4 kanały, różnią się mocą – pierwszy z nich dysponuje 100 W na kanał, drugi zaś 200 W. Wyposażono je w 4 symetryczne wejścia audio, można także zainstalować opcjonalną kartę do obsługi standardu Dante (4 kanały).

W przypadku tego typu systemów instalacyjnych bardzo istotna jest łatwość obsługi. Montuje się je w obiektach, które zwykle rzadko zatrudniają specjalistów od nagłośnienia, tworząc dla nich osobne stanowiska, zatem zadanie obsługi całości spada na inne osoby. Często zresztą jest tak, że inni pracownicy czy też osoby prowadzące prezentacje muszą opanować przynajmniej podstawy edycji, ustawień czy nawet instalacji. Producent zadbał, by już po wypakowaniu z pudełka centralny procesor był praktycznie gotowy do podłączenia do sieci. Można to zrobić na kilka sposobów, kablami za pomocą łącza Ethernet czy też bezprzewodowo przez Wi-Fi. Ponieważ centralny procesor wyposażono we wbudowany router, można go wykorzystać jako punkt dostępowy lokalnej sieci i skonfigurować system nawet bez dostępu do Internetu. Słowem, AtlasIED Atmosphere to naprawdę bardzo ciekawe i nowoczesne rozwiązanie dla wielu miejsc, gdzie właściwie nagłośnienie, względnie dystrybucja różnych komunikatów są cechami kluczowymi. A jednocześnie oczekuje się prostej, intuicyjnej obsługi.

Tekst: Dariusz Mazurowski, Muzyka i Technologia