„FASCYNUJĄCE ŚWIATŁO” Max Keller

Oświetlenie w teatrze i na estradzie Wydawnictwo stworzone przez niekwestionowanego specjalistę w dziedzinie oświetlenia scenicznego stanowi zbiór doświadczeń zdobytych podczas kilkudziesięcioletniej kariery autora. Max Keller to osoba, która w swojej pracy umiejętnie wykorzystuje dostępne możliwości techniczne i fundamentuje je swoimi zdolnościami artystycznymi. O autorzeMax Keller jest jednym z głównych światowych projektantów oświetlenia. Już w latach siedemdziesiątych XX wieku podniósł oświetlenie sceniczne do rangi samodzielnej sztuki – dekoracje zmieniły się w obszary światła, a sztuka oświetlenia zaistniała jako nieodzowny element dramaturgiczny. Jego kreatywność i wyjątkowe innowacje techniczne stały się podstawą tego wszystkiego, w czym sztuka oświetlenia znajduje dziś swoje korzenie.W toku swojej kariery Max Keller pracował w wielu instytucjach technicznych, artystycznych i pedagogicznych. Wraz z firmami OSRAM i ARRI przygotował pierwszy reflektor o barwie światła dziennego do zastosowania w teatrze. Z jego umiejętności korzysta nie tylko scena teatralna, ale także coraz większa liczba międzynarodowych inscenizacji operowych. Od 1978 roku jest nierozerwalnie związany ze swoją główną bazą, Münchner Kammerspiele. Gościnne wykłady na uczelniach w Niemczech i zagranicą, między innymi jako wizytujący profesor na Uniwersytecie Salzburskim, umożliwiają mu przekazywanie wiedzy studentom.Poza cyklami wykładów, które dawał od São Paulo po Szanghaj, Max Keller wydał także szereg publikacji. W 1985 roku jego „Handbuch der Bühnenbeleuchtung” został wydany przez DuMont, a „Faszination Licht” („Fascynujące światło”), opublikowane w 1999 roku przez wydawnictwo Prestel, miało już kilka wydań zarówno niemieckich, jak i angielskich, zostało też przetłumaczone na inne języki. Od wielu lat książka ta uznawana jest za najważniejszą publikację specjalistyczną na temat oświetlenia teatralnego i wszystkich aspektów projektowania oświetlenia. Spośród pozostałych publikacji dotyczących tej dziedziny pracę Kellera wyróżnia to, że autor uwzględnia w niej psychologię koloru, często nawet uznając ją za ważniejszą od aspektów technicznych. Keller wydał również DVD dotyczące tego tematu, „Eine Reise ins Licht” („Podróż w światło”), do nabycia bezpośrednio u autora.Max Keller otrzymał wiele nagród za swoją pracę: w 1993 r. zdobył Münchner Theaterpreis (Monachijską Nagrodę Teatralną), Nagrodę Złotego Pióra (2001 r.) oraz Nagrodę za Wybitne Osiągnięcia w Dziedzinie Projektowania Oświetlenia. W 2005 r. otrzymał Opus – Deutscher Bühnenpreis za całokształt swoich osiągnięć. Niemiecki Stiftung Buchkunst ogłosił „Faszination Licht” najlepszą publikacją roku 1999 w kategorii książki specjalistyczne i podręczniki, natomiast „Light Fantastic” zostało umieszczone na liście Outstanding Academic Titles (Wybitnych Publikacji Akademickich) w 2000 roku. O książceAutor dzieli się z czytelnikami swoją szeroką wiedzą. Przedstawia historię oświetlenia w teatrze, począwszy już od starożytności. Wyjaśnia, co to jest światło oraz kolor i jak się nimi posługiwać. Nie zapomina o tak istotnym zagadnieniu jak światło w malarstwie, dzięki czemu odkrywamy możliwości niesione przez ten środek wyrazu przy budowaniu napięcia oraz innych wrażeń emocjonalnych. Według autora to właśnie malarstwo powinno stanowić jedną z inspiracji dla projektantów oświetlenia. Jak wiadomo, działanie światła opiera się na prawach fizyki, stąd też spora dawka informacji dotyczących dziedziny nauki zajmującej się badaniem natury światła – optyki. W książce nie zabrakło również informacji technicznych, począwszy od budowy żarówki. Obszernie potraktowany został temat zastosowania scenicznego różnego rodzaju źródeł światła. Opisane są narzędzia pozwalające na zmianę barwy oraz urządzenia modyfikujące światło. Autor podkreśla również, jak ważne jest dokładne podłączenie urządzeń przewodami do obwodów konsolety oświetleniowej. Prezentuje rodzaje wykorzystywanych złączy oraz przewodów. Nie zapomina o możliwościach, jakie dają efekty specjalne i wykorzystywany do tego sprzęt. LAMPY I ŚWIATŁO – Richard Wagner, „Zmierzch bogów”, reżyseria David Alden, scenografia Gideon Davey, Bayerische Staatsoper, Monachium 2003. „Fascynujące światło” Maxa Kellera spełnia funkcję podręcznikową. Dzięki niej czytelnicy mogą nie tylko usystematyzować swoją wiedzę, ale również dowiedzieć się, jak pracować ze światłem w teatrze i na estradzie. Publikacja nie jest skierowana jedynie do zawodowców, wszyscy pasjonaci światła znajdą w niej coś dla siebie. Autor przedstawia czytelnikom cały schemat procesu projektowania oświetlenia, począwszy od lektury scenariusza produkcji, nad którą pracuje, poprzez opracowanie planu oświetlenia do realizacji swojej koncepcji oświetleniowej. Światło jest elementem dopełnienia całej produkcji. Istotę sukcesu stanowi umiejętne wykorzystanie wszystkich możliwości oświetlenia i dostosowanie ich do sceny oraz rodzaju widowiska. Informacja i inspiracjaJerzy Hołozubiec – prezes firmy LTT, wydawcy „Fascynującego światła”Oświetlenie sceniczne to dziedzina, która łączy technikę i sztukę. Wymaga ona od reżysera światła nie tylko talentu i wiedzy, ale także wyobraźni i wizji. Technologie i techniki świecenia umiejętnie wykorzystywane pozwalają osiągnąć niebywale artystyczny cel.Książki poświęcone oświetleniu w języku polskim są niezmierną rzadkością, a publikacji traktujących zarówno o technologii, jak i o artystycznym aspekcie oświetlenia scenicznego na polskim rynku wydawniczym nie mamy w ogóle. Kiedy więc po raz pierwszy parę lat temu zetknąłem się z książką Maxa Kellera podczas Dni Otwartych MA Lighting w Paderborn, uznałem, że trzeba koniecznie udostępnić ją polskiemu czytelnikowi.Moim zdaniem jest to praca fundamentalna, w której udało się znakomicie połączyć wymagający i przekrojowy podręcznik z piękną formą albumu. Książka ta pokazuje, jak ważnym i trudnym elementem sztuki scenicznej jest oświetlenie. Gorąco polecam lekturę „Fascynującego światła”. Forma i treśćPaweł Pohl – kierownik projektu „Fascynujące światło”, LTTOd początku prac nad wydaniem polskiej edycji „Fascynującego światła” wiedzieliśmy, że będzie to niełatwe zadanie – nie tylko dlatego, że jest to pierwsza książka wydana przez LTT. „Światło” to skok na głęboką wodę: duża objętość, trudny temat i fantastycznie dopracowana forma. Oprócz problemów związanych z przygotowaniem wysokiej jakości albumu (zadbanie o skład, odpowiednie materiały, oddanie pięknych kolorów zdjęć w druku) stało przed nami także zadanie zapewnienia jakości i spójności tłumaczenia.Było to możliwe dzięki wiedzy pracowników LTT, którzy doskonale orientują się w branżowym języku. Można powiedzieć, że ze względu na specyfikę tematu „Fascynujące światło” nie mogłoby być wydane nigdzie indziej; świadomość tego była dla nas niezwykle motywująca. Mamy nadzieję, że udało nam się stworzyć wartościową merytorycznie i estetycznie propozycję dla polskiego czytelnika! Żargon i komunikacjaKacper Paździor – konsultant i korektor merytoryczny książki, LTTWystarczy przejrzeć książkę, aby zauważyć jak różnorodne są poruszone tematy – od filozofii Platona po halogenowy cykl regeneracyjny; prace nad tłumaczeniem były zatem niemałym wyzwaniem.Każdy z nas, kto rozmawiał o swojej pracy lub wyjaśniał swój punkt widzenia osobom spoza branży, zauważył tę specyficzną barierę językową, która powstaje, gdy używamy żargonu lub obcojęzycznych słówek. Trzeba inaczej dobierać słownictwo, gdy rozmawiamy z dyrektorem artystycznym, scenografem, reżyserem, architektem czy inżynierem budowy, a jeszcze inaczej, gdy wyjaśniamy swoim bliskim, czym się właściwie zajmujemy.Dlatego też uznałem, że dla zachowania w przekładzie pierwotnego brzmienia i narracji należy unikać powszechnego żargonu pełnego makaronizmów z języka angielskiego. Mimo że popularne w rozmowach oświetleniowców, nie służyłyby dobrze przystępności książki dla osób spoza branży. Dużo uwagi poświęcone było sprawdzeniu, aby użyć poprawnego polskiego słownictwa technicznego.Mam nadzieję, że nasz wysiłek sprawił, iż „Światło” jest przystępne dla szerokiego grona czytelników. Liczę, że książka może wiele nas nauczyć dzięki dużemu doświadczeniu autora oraz wyjaśnić nasz punkt widzenia i nasze racje zainteresowanym osobom z innych branż. Opinie o książce„Light Fantastic” to obowiązkowa pozycja na półce z literaturą fachową w dziedzinie realizacji światła. To nieoceniona skarbnica wiedzy teoretycznej i praktycznej. Elementy filozofii i wrażliwości na barwę i formę światła są ewenementem w tego rodzaju opracowaniach.Wydawnictwo niezwykle przydatne zarówno dla adeptów sztuki, jak i doświadczonych realizatorów i reżyserów światła. Do zapoznania się się z zawartością tej pozycji zachęcam również scenografów i reżyserów jako źródła inspiracji i pełniejszego wykorzystania światła we wspólnych realizacjach…Artur Szyman – light designer, realizator oświetlenia TV i estradowego  „Fascynujące światło” to wyjątkowa książka poświęcona bardzo ważnemu wizualnemu elementowi współczesnego teatru. To pierwsza tak obszerna publikacja opowiadająca o roli światła tak od strony naukowej, jak i artystycznej; o malowaniu światłem, które coraz częściej staje się architekturą przestrzeni i narracyjnym elementem spektaklu.Jest to książka bezkonkurencyjna, poszukiwana nie tylko przez reżyserów światła, ale również scenografów czy dyrektorów technicznych placówek kultury. Dla studentów scenografii i sztuk wizualnych powinna być elementarną lekturą i przewodnikiem po współczesnej plastyce teatru.Boris Kudlička – scenograf teatralny, wykładowca scenografii na ASP w Warszawie  OD ŻARÓWEK DO DIOD LED – Gdy tylko nastąpił przełom w rozwoju elektrycznego oświetlenia, konstruktorzy zaczęli niestrudzenie dążyć do stworzenia nowych produktów.  Pierwsza pozycja książkowa w języku polskim ujmująca wszystkie aspekty światła w teatrze kompleksowo. Jest to współcześnie najpoważniejsza pozycja książkowa z tego obszaru sztuki teatru. Książka osiągalna w języku niemieckim i angielskim na wszystkich portalach specjalistycznych. Zakres poszczególnych części książki wypełnia wszystkie aspekty związane z oświetleniem teatralnym.Zespół autorski, składający się z „praktykujących” w teatrze specjalistów, opisuje świat oświetlenia teatralnego kompetentnie i w sposób przystępny dla każdej osoby funkcjonującej w teatrze, a związanej z oświetleniem scenicznym – od techników do artystów. Po wydaniach w innych językach – wydanie w języku polskim – brawo dla Wydawcy.Maciej Wojciechowski, EMWU-Projekt, projektant techniki scenicznej m.in. w Operze Krakowskiej i Operze Podlaskiej  GENESIS – ANATOMIA PEWNEGO PROJEKTU – Roboczy projekt sceny i oświetlenia w CAD.  Książka Maxa Kellera „Fascynujące światło” jest pod wieloma względami niezwykła i fascynująca nie mniej niż opisywane w niej światło. Nie jest podręcznikiem dla studentów wydziałów elektrycznych wyższych uczelni, nie uczy projektowania ani budowy instalacji i urządzeń oświetleniowych, ale zawiera ogromną ilość informacji, rysunków, fotografii, a przede wszystkim przemyślanych i trafnych wskazówek i zaleceń dotyczących reżyserowania świateł.To lektura obowiązkowa dla oświetleniowców teatralnych, widowiskowych i filmowych, specjalistów od oświetlenia wystawowego i architektonicznego. To także lektura w najwyższym stopniu godna polecenia dla reżyserów, scenografów, artystów każdej specjalności, studentów uczelni artystycznych i technicznych, a także innych osób, dla których światło jest jednym z najważniejszych zjawisk świata, w którym żyjemy.Jerzy Bojar – prezes OISTAT, wieloletni dyrektor techniczny Opery Narodowej  Gdzie kupić książkę?Więcej informacji na temat książki na stronie wydawcy: LTT Sp. z o.o.ul. Łopuszańska 20, 02-220 WarszawaTel.: +48 22 845 00 65