W niniejszym artykule przyjrzymy się stosunkowo nowej rodzinie kolumn głośnikowych od Turbosound, mianowicie serii TQ. Brytyjski producent przyzwyczaił już nas do dość rozbudowanych grup swoich produktów; nie inaczej jest i tym razem. Seria TQ oferuje aż 4 zestawy głośnikowe szerokopasmowe o konstrukcji punktowej, chyba w myśl zasady: dla każdego coś miłego. Do dyspozycji mamy kolumny wyposażone w 8, 10, 12 i 15-calowy głośnik LF, a więc oferujące pełną skalowalność, zależnie od potrzeb, rodzaju emitowanego materiału dźwiękowego i przestrzeni do nagłośnienia. Zestawy szerokopasmowe zostały uzupełnione o 2 kolumny niskotonowe, wyposażone w przetworniki 15 oraz 18 cali.
Jak zapewnia na swojej stronie producent, system TQ oferuje wszechstronność zastosowania: instalacje stałe, nagłośnienie mobilne oraz touringowe. Jednocześnie ma to być narzędzie klasy pro, o bardzo dobrej jakości dźwięku w przystępnej cenie, co jak mniemam jest odpowiedzią na ofertę innych producentów systemów głośnikowych, którzy od lat na rynku mają pozycje niekwestionowanych liderów, a których produkty do tanich nie należą.
Budowa
Wszystkie elementy serii TQ wykazują pewną konsekwencję w swojej konstrukcji, żeby więc uniknąć niepotrzebnego powtarzania opisów każdej kolumny z osobna, skupimy się na wspólnych cechach zestawów szerokopasmowych jak również subwooferów. Obudowy głośników wszystkich zestawów full range wykonane zostały ze sklejki brzozowej o grubości 15 mm, a zestawy niskotonowe dodatkowo oprócz sklejki 15 mm posiadają wzmocnienia sklejką o grubości 18 mm, chociaż producent nie podaje dokładnej informacji, które elementy obudów subwooferów mają grubsze ścianki. W każdym razie całość sprawia wrażenie rzetelnego i estetycznego wykonania, na co składa się również sposób wkomponowania w obudowę grilla o drobnych oczkach. Warto tutaj nadmienić, że kolumny szerokopasmowe posiadają IP44, co może nie jest bardzo wysokim standardem szczelności, niemniej pozwala już na zastosowanie ich w warunkach zewnętrznej pracy, nawet przy zwiększonej wilgotności czy niewielkim opadzie deszczu. Identycznie rzecz się ma z kolumnami basowymi; obudowy zestawów 15- i 18-calowych są odporne na warunki atmosferyczne i wilgoć w klasie IP44. Wszystkie obudowy zestawów szerokopasmowych posiadają zintegrowane gwintowane otwory montażowe na śruby M10, w liczbie 10 sztuk, jeśli dobrze policzyłem. Można je wykorzystać do mocowania dedykowanych akcesoriów montażowych lub śrub oczkowych, za pomocą których można kolumny podwieszać na linkach stalowych, co potwierdza wykorzystanie tej serii głośnikowej w instalacjach stałych. Kolumny basowe posiadają 4 otwory gwintowane, zlokalizowane na obudowie od góry. Kwestią akcesoriów montażowych zajmiemy się w dalszej części artykułu, gdyż poprzez swoją mnogość stanowią one dość obszerny temat do omówienia.
Zajrzymy teraz do środka obudów zestawów szerokopasmowych: wszystkie 4 modele zostały wyposażone w przetwornik wysokotonowy 1,4 cala oraz tubę oferującą dyspersję H x V wynoszącą 80° x 30°, przy czym tuba może zostać obrócona, jeśli wymaga tego środowisko pracy. Zastanawiam się, czy driver tej wielkości nie jest zbyt mały dla konstrukcji 12- i 15-calowej, czy on się zwyczajnie obroni podczas pracy, zwłaszcza przy większych poziomach głośności. Ale przecież marka Turbosound nie powstała wczoraj i panowie inżynierowie z pewnością dobrze przemyśleli konstrukcję i wyliczyli wszystkie parametry pracy. We wszelkich materiałach informacyjnych na temat serii TQ bardzo mocno podkreślany jest fakt własnych patentów konstrukcyjnych dla falowodów oraz tub wg wewnętrznych rygorystycznych norm. I tak w kolumnach TQ mamy do czynienia z falowodem dendrytycznym z jednofazową odpowiedzią, który wykorzystywany jest w konstrukcjach głośnikowych Turbosound od 20 lat. Co istotne, poprzez zastosowanie tej konstrukcji falowodu seria TQ jest dostosowana fazowo do serii głośnikowej Manchester, w której dominują zestawy wyrównane liniowo. Zapewnia to całkowicie spójną sygnaturę brzmienia produktów Turbosound i pozwala na łączenie różnych serii głośnikowych w jeden system koncertowy. W przypadku zestawów basowych producent informuje, że konstrukcja obudowy i bassreflexu zapewnia niski poziom zniekształceń; strome podcięcia częstotliwości granicznych wraz z technologią DLP (Diverging Lens Port) mają znacząco zwiększać skuteczność generowanego pasma akustycznego.
Osiągi w dB
Skoro wiemy już, co siedzi w środku obudów omawianych zestawów głośnikowych, przejdźmy do kwestii generowania hałasu. Skuteczność i maks. poziom SPL zestawów szerokopasmowych wg informacji podawanych na stronie producenta, mierzona według standardowej procedury, w półprzestrzeni, wynosi odpowiednio:
- TQ8 – 95 dB/131dB
- TQ10 – 97dB/135 dB
- TQ12 – 99dB/138 dB
- TQ15 – 99.5dB/139 dB
Jest to wynik przyzwoity, choć nie imponujący, podobne parametry znajdziemy u wielu producentów oferujących kolumny głośnikowe z podobnej półki jakościowej. Na parametrach mocy nie będziemy się zatrzymywać, gdyż już od pewnego czasu wiemy, że nie jest ona kluczowym zagadnieniem w dziedzinie elektroakustyki. Skuteczność i maks. poziom SPL kolumn basowych wynosi zaś 98 dB/138 dB dla wersji 15-calowej oraz, co ciekawe, 96,5 dB/138 dB dla subwoofera 18-calowego; wniosek: 18-calowa konstrukcja głośnika nie radzi sobie najlepiej przy zadanych mocach wymaganych do pomiaru. Dolna granica pasma akustycznego dla 3dB w subwoofera wynosi 43 Hz dla konstrukcji 15-calowej oraz 40 Hz subwoofera 18-calowego. Nie ma tutaj nic odkrywczego, są to typowe konstrukcje do reprodukcji materiału muzycznego, zarówno w wersji live jak też odtwarzanego z wszelkiej maści playerów. W muzyce tzw. punch, który czujemy na klacie czy w przeponie to częstotliwości w okolicach 60-80 Hz.
Zasilanie i DSP
Dla wszystkich systemów głośnikowych Turbosound preferowaną elektroniką w zakresie mocy jak i przetwarzania DSP jest sprzęt od Lab.Gruppen. Nie inaczej jest w przypadku serii TQ, gdzie zaleca się stosowanie wzmacniaczy ze zintegrowanym układem DSP od Lake, czyli touringowych modeli PLM+. Producent wyraźnie kładzie nacisk na wybór tych konkretnych wzmacniaczy, jako warunek konieczny dla osiągnięcia najlepszych parametrów pracy systemu głośnikowego TQ. Użytkownik ma do dyspozycji kompletną bibliotekę wstępnych ustawień producenta dla wszystkich modeli głośników, przeznaczonych dla procesorów Lake. Ma to zapewnić maksymalną wydajność oraz spójność brzmieniową całego systemu, co jest już stałą praktyką wszystkich liczących się na rynku marek oferujących systemy elektroakustyczne. Wiadomo, chodzi tu również o kwestie wizerunkowe i dbałość o jak najlepszy marketing, a ten kreuje się w znacznym stopniu w salach koncertowych i na otwartych przestrzeniach plenerowych imprez muzycznych. Producent w dość ogólnikowej formie zapowiada również dostępność bibliotek z filtrami FIR, przeznaczonych dla serii głośnikowej TQ. Użytkownicy systemu planujący zastosowanie systemu głośnikowego Turbosound w określonej przestrzeni, czy to ramach zastosowań mobilnych, czy też instalacyjnych, mają do dyspozycji kompletna bibliotekę plików do programu Ease Focus, gdzie mogą wykonać predykcję akustyczną z uwzględnieniem różnych opcji układu zestawów głośnikowych oraz sposobu ich podwieszenia.
Akcesoria
Na koniec przyjrzyjmy się dostępnym dla serii TQ akcesoriom. Pomimo klasycznej obudowy głośnikowej wyposażonej w podwójne gniazda na sztycę głośnikową, gdzie możemy ustawić obudowę na wprost lub pochyloną w dół, mamy dostępną szeroką gamę akcesoriów montażowych. Dla opcji podwieszenia do stropu czy kratownicy mamy belkę TQ-FB montowaną od góry obudowy, wyposażoną w 10 punktów podwieszenia, co pozwala dość precyzyjnie ustawić pochylenie kolumny. Kolejnym elementem jest u-bracket pozwalający na instalację kolumny pionowo, z opcją regulowanego pochyłu obudowy. Jest on wyposażony w praktyczne uchwyty zapadkowe, które umożliwiają precyzyjne ustawienie nachylenia i szybkie zablokowanie elementu u-kształtnego. Jeśli nie wystarczy nam zintegrowany kątowy otwór na statyw głośnikowy, do wyżej opisanego akcesorium dokręcamy stosowną nakładkę z kielichem 35 mm i możemy we własnym zakresie uzyskać pożądany kąt pochylenia całej kolumny na statywie lub sztycy. Jeśli warunki instalacji wymagają montażu kolumn w płaszczyźnie poziomej, producent zadbał również o rozwiązanie na taki scenariusz – dla każdego modelu kolumny mamy klasyczny u-kształtny uchwyt, umożliwiający montaż ścienny lub sufitowy. Jak pamiętamy, taki zabieg jest możliwy dzięki zastosowaniu obrotowej tuby głośnika wysokotonowego w każdym z modeli. Pozostaje również opcja wykorzystania zintegrowanych otworów gwintowanych, o których pisaliśmy wyżej i podwieszenia systemu na linkach stalowych wg indywidualnej koncepcji użytkownika. Każdy model full range, jak również zestawy basowe, możemy ubrać w gustowne wdzianka – pokrowce odporne na przemakanie. Mają one odpinane ścianki przednie jak również klapy zakrywające gniazda głośnikowe SpeakOn. W warunkach intensywnego deszczu możemy zatem dodatkowo zapewnić ochronę naszemu systemowi pracującemu w warunkach plenerowych.
Podsumowanie
Seria głośnikowa TQ od Turbosound sprawia wrażenie systemu przemyślanego przez konstruktorów, który ma ambicję, aby nie zostawać w ogonie rozwiązań pochodzących od topowych producentów systemów nagłośnienia. Jest to sprzęt o bardzo elastycznym i wszechstronnym zastosowaniu zarówno w aplikacjach live, jak i instalacjach. Szkoda tylko, że kształt obudów zestawów szerokopasmowych, jak też brak dodatkowego akcesorium, eliminuje możliwość wykorzystania ich jako monitorów scenicznych. Zastosowanie dobrej jakości procesorowanych wzmacniaczy mocy od Lab.Gruppen, jako warunek konieczny, zagwarantować ma wysoką kulturę pracy systemu, jak też pełną powtarzalność dźwięku dzięki dedykowanym presetom fabrycznym. Jeśli do tego dodamy dość przestępną cenę, jakby nie było produktu plasującego się w rodzinie sprzętów z wysokiej profesjonalnej półki, to chyba możemy założyć, że seria głośnikowa TQ będzie mieć całkiem spore grono odbiorców wśród firm nagłośnieniowych, ale też w instytucjach kulturalnych, klubach muzycznych czy przestrzeniach eventowych.
Tekst: Maciej Wołoszyn, Muzyka i Technologia