„Największym problemem w komunikacji jest iluzja, że do niej doszło”. Takim zdaniem George Bernard Shaw, dramaturg żyjący w latach 1856-1950 opisał zjawisko, które stanowi problem do dnia dzisiejszego. Cytat ten świetnie odzwierciedla również wyzwania stojące przed ekipami technicznymi podczas realizacji koncertów, wydarzeń kulturalnych i prac na planach video. Bez wdawania się w statystyki, można stwierdzić, że brak skutecznej komunikacji stoi za ogromną ilością błędów, złych decyzji i problemów, które mają miejsce w naszej branży. O ile na samą treść i sposób jej wyrażania, producenci sprzętu nie mają praktycznie żadnego wpływu, o tyle wielu z nich stara się zadbać o czytelność przekazywanych informacji, na odpowiednim poziomie głośności, w jakości wspomagającej przekazywanie danych, które pomagają w realizacji wydarzenia.
Francuska firma VOGO Group, założona w roku 2005, specjalizuje się w produkcji urządzeń służących do przeprowadzenia komunikacji bezprzewodowej, skrojonej pod wydarzenia koncertowe, sportowe i przemysłowe, pod wspólną nazwą VOKKERO. Zestaw dedykowany branży pro audio, o nazwie „Show”, posiada szereg funkcji, które w założeniu przysłużyć się mają do polepszenia organizacji pracy, co jak wiadomo jest kluczową składową do pomyślnego wywiązania się ze zlecenia. Zestawy Vokkero Show są zaprojektowane jako rozwiązania typu plug-and-play i składają się z szeregu urządzeń. Głównymi produktami są beltpacki, czyli nadajniki/odbiorniki personalne. W ramach systemu dostępna jest również stacja dokująca, za pomocą której transmitery są ładowane i programowane, oraz stacjonarny punkt dostępowy Wireless Interface. Oczywiście urządzeniami dodatkowymi są zestawy słuchawkowe w wersjach na jedno lub dwoje uszu. Kluczem przydatności systemu Vokkero Show jest fakt, że może pracować od razu po wyjęciu z opakowania i kosztuje ułamek ceny standardowego rozwiązania stosowanego np. w telewizji.
Głównymi produktami są beltpacki, czyli nadajniki/odbiorniki personalne. W ramach systemu dostępna jest również stacja dokująca, za pomocą której transmitery są ładowane i programowane, oraz stacjonarny punkt dostępowy Wireless Interface. (fot. K. Skłodowski)
Elementy składowe systemu
Beltpack
Bez wątpienia najistotniejszymi elementami systemu są nadajniko-odbiorniki o wadze 190 g i wymiarach 70 x 110 x 28 mm. Są to konstrukcje wyposażone w antenkę, ekran umieszczony na górze, widoczny i umożliwiający szybką obsługę bez potrzeby odpinania od paska. Urządzenie wyposażone jest w dwa selektory, z których jeden odpowiedzialny jest za poziom głośności, a drugi za wybór grupy. Dodatkową funkcją obu jest nawigacja po menu. Po przytrzymaniu wciśniętego regulatora „channel selector”, górny ekran wyświetla opcje, które mogą być regulowane właśnie za pomocą tych dwóch przełączników. Przycisk umieszczony na froncie odpowiada za włączenie i wyłączenie mikrofonu, natomiast na boku po lewej stronie urządzenia umieszczono przycisk „call”, który wywołuje pozostałe urządzenia pracujące w danej grupie. Po prawej stronie użytkownik znajdzie przycisk włączający dany beltpack oraz przycisk odpowiedzialny za parowanie urządzenia bluetooth, o czym nieco później słów kilka. Producent oferuje 10 dostępnych kanałów, w których może pracować nielimitowana ilość nadajników/odbiorników, a w każdym kanale mogą pracować maksimum 4 niezależne grupy. Jest to ważna informacja, ponieważ podczas pracy można z powodzeniem podzielić ekipę na kilka sekcji, przypisując konkretne odbiorniki do grup, aby ich komunikacja nie była słyszalna w innych grupach, ale jeśli zajdzie potrzeba, aby wszyscy użytkownicy na danym kanale musieli otrzymać informację, wtedy nadawca może skierować treść do wszystkich grup naraz. Dodatkowo podczas gęstych rozmów między osobami wyposażonymi w Vokkero Show, można skierować sygnał z jednego z nadajników w trybie „Voice Priority”, który przycisza o 20 dB wszystkie inne sygnały, aby nadać większy priorytet wiadomości z konkretnego punktu. Moc również podlega regulacji i można ją zmieniać skokowo od 10mW aż do 500mW.
Bez wątpienia najistotniejszymi elementami systemu są nadajniko-odbiorniki, wyposażone w antenę, ekran umieszczony na górze, widoczny i umożliwiający szybką obsługę bez potrzeby odpinania od paska.
Stacja dokująca/ładowarka/konfigurator
Beltpacki są w stanie pracować samodzielnie, jednak warto rozważyć rozszerzenie systemu o kompaktową stację dokującą na 4 beltpacki. Ma ona wymiary 337 x 95 x 58 mm i dodatkowo może być przedłużona za pomocą rozszerzenia o kolejne 3 gniazda na dodatkowe beltpacki. W pierwszej chwili może się wydawać, że urządzenie to pełni jedynie funkcję ładowarki, jednak za pomocą kolorowego ekranu dotykowego na froncie można dokonać szybkiej konfiguracji wszystkich podłączonych do niej transmiterów, aby uniknąć konieczności działania z każdym z nich osobno. Można zatem dokonać wyboru jednego z trzech presetów, który zawiera ustawienia głośności, trybu działania przycisku mówienia, bramkowania sygnałów itd. Po zatwierdzeniu ustawień, pierwszy z transmiterów, umieszczony najbliżej ekranu w pierwszym slocie, automatycznie otrzymuje funkcję master, natomiast pozostałe urządzenia otrzymują konfigurację, pełniąc standardowe funkcje podczas użytkowania. Dużą zaletą zestawu Show jest właśnie jego kompaktowa natura i krótki czas przygotowania do pracy, którą docenią technicy i realizatorzy mający głowy zajęte swoimi sprawami i przygotowaniem wydarzenia.
W pierwszej chwili może się wydawać, że stacja dokująca pełni jedynie funkcję ładowarki, jednak za pomocą kolorowego ekranu dotykowego na froncie można dokonać szybkiej konfiguracji wszystkich podłączonych do niej transmiterów. (fot. K. Skłodowski)
Wireless Interface
Na osobny akapit zasługuje moduł, który znacząco rozszerza funkcjonalność i możliwości systemu Vokkero Show. Wireless Interface jest stacjonarnym punktem dostępowym, zasilanym bezpośrednio z sieci. Urządzenie posiada gniazda wejściowe i wyjściowe audio (3-pin XLR), które znacznie zwiększają komfort pracy np. na stanowisku monitorowym. W praktyce można do systemu Vokkero domiksować dźwięk programu, aby każdy, kto porusza się w słuchawkach, wiedział, co w danym momencie dzieje się na scenie lub na planie. Można również przejąć sygnał np. do konsolety, aby np. domiksować go do odsłuchu dousznego prowadzących. Rozwiązanie to zapewnia odpowiednią komunikację np. wydawcy lub reżysera nie tylko z obsługą, ale też, bez potrzeby używania osobnych mikrofonów, z osobami przed kamerą lub na scenie. Dla bardziej wymagających użytkowników ważna może być możliwość wymiany anteny, co poszerza zasięg urządzeń w ramach systemu.
Wireless Interface jest stacjonarnym punktem dostępowym, zasilanym bezpośrednio z sieci.
Słuchawki
Wybór systemów słuchawkowych w ramach systemu Vokkero Show, jest bardzo duży, ponieważ system przeznaczony jest to zastosowań bardzo różnorodnych. Warto wspomnieć o modelach PHO 421 oraz KEN 410, które są systemami dyskretnymi, wyposażonymi w douszną słuchawkę oraz mikrofon na pałąku. Dostępne są również wygodne, nauszne wersje słuchawek na jedno ucho (MAE410; RTS 410) oraz dwoje uszu (MAE 420; RTS 420). Mówiąc wygodne, mam na myśli bardzo dobrą separację od otoczenia, aby dobrze i wyraźnie słyszeć zlecenia i móc komunikować się np. z reżyserem lub realizatorem. Jest to rozwiązanie które nie wymaga dyskrecji od strony wizualnej, ale jest bardzo skuteczne i wygodne nawet przez długi czas użytkowania. Jeśli natomiast wymagane są rozwiązania bardzo dyskretne, warto zwrócić uwagę na model PHO431, który składa się z dousznej słuchawki oraz mikrofonu „krawatowego”. Istnieje też możliwość współpracy z wybranymi zestawami słuchawkowymi Bluetooth, w tym kostnymi.
Wybór słuchawek w ramach systemu Vokkero Show jest bardzo duży.
W praktyce
Nic nie ma tak dużego wpływu na powodzenie realizacji, jak czas i zarządzanie nim podczas przygotowań. Im większe przedsięwzięcie, tym więcej składowych i tym więcej elementów, które muszą być zamontowane, uruchomione i sprawdzone. Przygotowanie Vokkero Show trwa niezwykle krótko i warto to zrobić już na początku montażu wydarzenia lub nawet przed wyjazdem na montaż. Wystarczy poświęcić kilka minut na postawienie stacji dokującej, a następnie wybranie presetu, który najbardziej pasować będzie do charakteru wydarzenia. Presety dostępne z poziomu programatora, zapewniają różne wartości głośności i metod komunikacji jeśli chodzi o tryb wydawania poleceń. Różnicuje również moc tłumienia dźwięków innych niż mowa, aby wyczyścić sygnał mowy z niepotrzebnych przesłuchów np. głośnej muzyki lub dźwięków montażu. Oczywiście po wgraniu presetu, nie ma żadnego problemu, aby z poziomu menu każdego z bodypacków zmienić i dostosować parametry wg potrzeb (np. stopień tłumienia lub działanie przycisku włączającego mikrofon). Mówiąc o zasięgu i polu powierzchni pracy, Vokkero oferuje stabilną pracę nawet na dużych odległościach. Producent zapewnia o zasięgu 1200 m, który można łatwo rozszerzyć. Podczas testów faktycznie nawet bardzo duże tereny wydarzenia nie zakłóciły pracy i połączenia nawet na chwilę, a jak wiadomo stabilność zasięgu w przypadku urządzeń tego typu jest kluczowa. Wielki plus dla producenta za technologię odpowiedzialną za zapewnienie tak dużego zasięgu pracy. Warto wspomnieć, że analogiczna technologia jest skutecznie wykorzystywana przez sędziów FIFA w trakcie największych meczów poziomu mistrzowskiego.
Dostępne są między innymi wygodne, nauszne wersje słuchawek na jedno lub dwoje uszu. Na zdjęciu Roman Tarnawczyk podczas jednej z realizacji firmy KMD Studio. (fot. K. Skłodowski)
Podczas pracy swoje mocne strony uwydatniły zestawy słuchawkowe. Nawet w głośnym środowisku czytelność komunikacji była bardzo dobra i wielokrotnie przewyższała rozwiązania znane z prostych systemów radiowych. Nie było problemu z przekazaniem np. numerów kanałów użytych do realizacji dźwięku koncertu, lub komunikatów przekazywanych przez reżysera do ekipy oświetleniowej. Podział na podgrupy w przypadku większej ilości zespołów, które nie muszą podczas montażu słyszeć się wzajemnie, bardzo ułatwia działanie. W każdym momencie reżyser lub kierownik planu może, używając Voice Priority i nadając do wszystkich grup w ramach danego pasma, przekazać nadrzędną informację np. na temat startu prób, gotowości, lub startu wydarzenia. Użycie urządzenia Wireless Interface z wyprowadzonym z niego sygnałem audio do konsolety nagłośnieniowej, bardzo ułatwiło pracę reżysera poprzez płynne przełączenie się ze zleceń kierowanych do ekipy technicznej, do zleceń skierowanych do ucha prowadzącego.
Kluczem przydatności systemu Vokkero Show jest fakt, że może pracować od razu po wyjęciu z opakowania i kosztuje ułamek ceny standardowego rozwiązania stosowanego np. w telewizji. (fot. K. Skłodowski)
Nawigacja po menu za pomocą 2 regulatorów z widokiem na ekran umieszczony na górze beltpacka, pozwoliła każdemu z użytkowników na dostosowanie trybów pracy do swoich potrzeb. Możliwość parowania urządzenia bluetooth to kolejna bardzo ważna funkcja, którą umożliwiają beltpacki. Można w tym wypadku wybrać jedną z dwóch dostępnych opcji tj. sparowanie zestawu słuchawkowego lub telefonu z systemem. W przypadku pierwszej opcji, użytkownik nie musi korzystać z żadnego z wymienionych zestawów słuchawkowych udostępnianych przez producenta, a użyć np. własnego zestawu, aby uzyskać większy komfort pracy. Jednak to ta druga opcja najpewniej używana będzie częściej przez zainteresowanych niniejszym systemem, ponieważ pozwala na sparowanie telefonu z odbiornikiem, a następnie wykonywanie i odbieranie połączeń telefonicznych. W przypadku rozmowy przychodzącej, na wyświetlaczu pojawia się numer, z którego odbieramy połączenie i po naciśnięciu przycisku „bluetooth” zostaje ono odebrane. Warto podkreślić, że w przypadku potrzeby przekazania istotnej informacji osobom „na radiu”, można w każdej chwili na chwilę zawiesić połączenie bez rozłączania go, a następnie wrócić do rozmowy. Wydarzenia audio-wizualne bywają czasem na tyle dynamiczne, że tandem interkom-telefon pracuje na pełnych obrotach, a opcją oferowana przez Vokkero Show skutecznie niweluje problemy związane z żonglerką urządzeniami, przenosząc telefon bezpośrednio do używanego zestawu interkomowego.
Zestawy Vokkero Show są zaprojektowane jako rozwiązania typu plug-and-play i składają się z szeregu urządzeń.
Podsumowanie
Nie ulega wątpliwości, że ekipa pracująca przy danym wydarzeniu, staje się zespołem, gdy może bezpośrednio wpływać na swoje działania i komunikować się bez straty cennych sekund. To jest jeden z głównych kluczy do współpracy na światowym poziomie. Trudno sobie wyobrazić pracę bez tak skutecznego systemu, gdy już raz dał się on poznać od swojej najlepszej strony. Najważniejszymi cechami Vokkero Show są przede wszystkim parametry związane z zasięgiem i odpornością na zakłócenie oraz jakość sygnału audio w tandemie z bramkowaniem dźwięków otoczenia. Gdy ma się możliwość praktycznie po przybyciu na miejsce wydarzenia zespolić wszystkich uczestników ze sobą i wyposażyć ich w opcję wymiany informacji, oszczędza się nie tylko cenny czas, ale również kilogramy, litry i metry sześcienne nerwów związanych z brakiem przepływu informacji.
Tekst: Andrzej Skowroński, Muzyka i Technologia
